Nhiều phụ huynh băn khoăn không biết nên cho con học trường công lập hay dân lập. Để đưa ra quyết định phù hợp, trước hết cần hiểu rõ trường dân lập là gì, khác gì với công lập và mô hình nào phù hợp với nhu cầu giáo dục của gia đình.
1. Trường dân lập là gì?
Trường dân lập là một trong các loại hình trường ngoài công lập, tức không do Nhà nước đầu tư và bảo đảm điều kiện hoạt động, nhưng vẫn chịu sự quản lý chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo về chương trình, chất lượng giảng dạy và bằng cấp.
Theo Luật Giáo dục 2019, hệ thống ngoài công lập được chia thành trường dân lập và trường tư thục, khác nhau ở hình thức đầu tư và tổ chức hoạt động:
- Trường dân lập do cộng đồng dân cư hoặc tổ chức xã hội đứng ra thành lập, đầu tư và quản lý.
- Trường tư thục do cá nhân hoặc tổ chức tư nhân đầu tư và vận hành.
Tuy nhiên, trong thực tế, khái niệm “dân lập” và “tư thục” thường được dùng để chỉ chung các trường ngoài công lập, nhằm phân biệt với hệ thống trường công lập.
Trường dân lập là trường ngoài công lập, không do Nhà nước đầu tư tài chính
2. Trường công lập là gì?
Trường công lập là loại hình trường học do Nhà nước thành lập và đầu tư toàn bộ hoặc phần lớn cơ sở vật chất, nhân sự và kinh phí hoạt động.
Hiện nay, trường công lập được phân thành 3 mô hình:
- Trường công lập: Là các trường được Nhà nước chịu trách nhiệm toàn bộ về tài chính và quản lý, đã miễn 100% học phí từ Mầm non đến THPT từ năm học 2025 – 2026.
- Trường công lập tự chủ: Là các trường được trao quyền tự quyết định, tự chịu trách nhiệm về các khoản thu, khoản chi trong khuôn khổ pháp luật quy định.
- Trường công lập hiệp quản: Là các trường thuộc các cơ sở giáo dục Đại học.
3. So sánh trường dân lập và công lập
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa trường công lập và trường dân lập/tư thục:
| Tiêu chí | Công lập | Dân lập/Tư thục |
| Chủ đầu tư | Nhà nước | Tổ chức, cá nhân hoặc doanh nghiệp tư nhân |
| Tự chủ tài chính | Ít tự chủ tài chính, phụ thuộc nhiều vào ngân sách nhà nước. Một số trường có mô hình “tự chủ tài chính” nhưng vẫn là đơn vị công lập | Hoàn toàn tự chủ tài chính, tự chịu trách nhiệm về thu chi, đầu tư |
| Mục tiêu lợi nhuận | Không vì lợi nhuận | Có thể vì mục tiêu lợi nhuận (kinh doanh giáo dục) hoặc phi lợi nhuận (nếu là quỹ, tổ chức xã hội) |
| Phạm vi áp dụng | Trên toàn quốc – từ mẫu giáo đến đại học | Phổ biến ở khu vực thành thị, khu vực đông dân cư, phát triển về kinh tế và giáo dục |
| Cơ quan quản lý | Bộ/Sở GD&ĐT quản lý trực tiếp và chặt chẽ về mọi mặt | Bộ GD&ĐT quản lý chuyên môn; hoạt động độc lập về tài chính, nhân sự |
| Học phí | Miễn phí | Tuỳ theo chính sách của từng trường |
| Chương trình đào tạo | Theo khung chương trình của Bộ GD&ĐT | Linh hoạt, có thể kết hợp chương trình của Bộ GD&ĐT với các chương trình quốc tế, kỹ năng mềm, ngoại ngữ chuyên sâu |
| Cơ sở vật chất | Phụ thuộc vào ngân sách công | Được đầu tư hiện đại, đặc biệt tại các trường chất lượng cao |
| Tuyển sinh | Theo quy định của Bộ/Sở Giáo dục và Đào tạo (điểm chuẩn, phân vùng, tuyến) | Linh hoạt hơn, có thể tuyển sinh trái tuyến hoặc xét tuyển theo hồ sơ riêng |
Việc so sánh giữa trường công lập và dân lập không nhằm phân định trường nào “tốt” hơn một cách tuyệt đối, mà để giúp phụ huynh lựa chọn mô hình phù hợp nhất với nhu cầu và định hướng giáo dục của gia đình.
Trường tư thục thường có cơ sở vật chất hiện đại hơn
4. Nên cho con học trường công lập hay dân lập/tư thục?
Việc lựa chọn trường học cần cân nhắc đến nhu cầu thực tế, điều kiện tài chính và định hướng giáo dục lâu dài của mỗi gia đình.
Phụ huynh và học sinh nên chọn trường công lập nếu:
- Ưu tiên chương trình học theo khung chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo
- Ưu tiên chi phí học tập hợp lý, phù hợp với số đông
- Đặt mục tiêu con sẽ học tại trường công lập tại các cấp học cao hơn
Phụ huynh và học sinh nên chọn trường dân lập/tư thục nếu:
- Có mong muốn về chương trình học đa dạng, quốc tế như song ngữ, Cambridge, IP… hoặc bổ sung các môn học, kỹ năng đặc thù.
- Ưu tiên môi trường học tập hiện đại, tiện nghi và sĩ số lớp học vừa phải
- Tìm kiếm sự linh hoạt trong phương pháp giảng dạy và đánh giá
- Mong muốn con phát triển toàn diện các kỹ năng mềm, tư duy độc lập
- Sẵn sàng đầu tư đáng kể vào chi phí giáo dục, đặt mục tiêu con sẽ du học/học trường Quốc tế
5. Tìm hiểu về Phenikaa School – trường Tư thục Liên cấp chất lượng cao tại Hà Nội
Trường Phổ thông Liên Cấp Phenikaa (Phenikaa School) là một trong những trường tư thục chất lượng tại Hà Nội, cung cấp chương trình giáo dục liên cấp từ Mầm non đến THPT. Luôn đề cao giá trị cốt lõi Nhân văn – Cộng tác – Sáng tạo, nhà trường hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường học tập hạnh phúc, truyền cảm hứng sáng tạo cho thế hệ trẻ Việt Nam.
Phenikaa School đồng hành cùng con từ Mẫu giáo đến hết THPT
Phenikaa School hiện đang cung cấp 3 hệ đào tạo:
-
- Hệ Tiêu chuẩn: Giảng dạy theo chương trình Bộ GD&ĐT, tăng cường hoạt động trải nghiệm và kỹ năng sống, học tiếng Anh 5 – 6 tiết/tuần với giáo viên Việt Nam và nước ngoài; phù hợp với học sinh cần nền tảng vững chắc và chi phí hợp lý.
- Hệ Chất lượng cao: Học tiếng Anh tăng cường (8 – 10 tiết/tuần), phát triển toàn diện với STEM, ICT, kỹ năng thế kỷ 21, học theo dự án, rèn luyện tư duy phản biện – sáng tạo; phù hợp học sinh khá giỏi, định hướng hội nhập.
- Hệ Song ngữ Mỹ: Chương trình được thiết kế độc quyền, học sinh học Toán – Khoa học – Ngữ văn bằng tiếng Anh (chiếm thời lượng 50% chương trình học) theo chuẩn Common Core (Mỹ), tích hợp STEM, giúp học sinh vững vàng kiến thức và tự tin đạt các chứng chỉ quốc tế như IELTS, SAT, PSAT, AP; hỗ trợ tư vấn và xây dựng lộ trình học tập riêng cho học sinh có định hướng du học.
Lồng ghép trong chương trình học của mỗi hệ đào tạo là 5 chương trình bản sắc:
- Chương trình Tiếng Anh: Được thiết kế theo chuẩn quốc tế, giúp học sinh làm chủ ngôn ngữ, sử dụng linh hoạt trong giao tiếp và học thuật.
- Giáo dục STEM: Dạy học theo chuẩn NGSS, kết hợp câu lạc bộ công nghệ (AI, IoT, 3D, Robotics…) và tham gia thi đấu khoa học trong và ngoài nước.
- Giáo dục kỹ năng Công nghệ thông tin (ICT): Tiếp cận công nghệ từ lớp 1, phát triển kỹ năng sáng tạo, tìm kiếm và truyền thông số.
- Giáo dục Thể chất & Nghệ thuật: Tổ chức hoạt động thể chất đa dạng (bơi, bóng đá, võ thuật…), tăng cường hiểu biết về dinh dưỡng – sức khỏe – cảm xúc cá nhân.
- Giáo dục kỹ năng thế kỷ 21: Đào tạo những công dân có kỹ năng hội nhập toàn cầu, phát triển giáo dục đạo đức, nhân cách con người với hai cấu phần chính: giáo dục kỹ năng và giáo dục phẩm chất.
Môi trường học tại Phenikaa School được thiết kế theo định hướng “trường học hạnh phúc” với không gian hiện đại, an toàn và truyền cảm hứng. Trường đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất như phòng học thông minh, thư viện rộng 1.000m², không gian sáng tạo Makerspace 900m² sân bóng, nhà thể chất, bể bơi, phòng nghệ thuật đa năng… Bên cạnh đó, nhà trường xây dựng mối quan hệ tích cực giữa học sinh – giáo viên – phụ huynh, tạo môi trường học tập nhân văn, khuyến khích học sinh khám phá và phát triển năng lực cá nhân.
Con tự tin phát triển năng lực cá nhân tại Phenikaa School
Theo học Phenikaa School, học sinh không chỉ được trang bị kiến thức học thuật mà còn xây dựng phẩm chất, kỹ năng trở thành công dân toàn cầu:
- Lộ trình học tập nhất quán từ Mầm non đến Đại học trong hệ sinh thái giáo dục của Tập đoàn Phenikaa.
- Định hướng đầu ra rõ ràng, học sinh có thể dự tuyển vào Đại học Phenikaa, các trường đại học top đầu trong nước hoặc du học quốc tế; sau tốt nghiệp có nhiều cơ hội thực tập và làm việc tại các công ty con thuộc Tập đoàn Phenikaa.
- Phát triển toàn diện kỹ năng sống và kỹ năng thế kỷ 21 như kỹ năng tự học, tư duy phản biện đến kỹ năng làm việc nhóm, sáng tạo, quản lý cảm xúc…
- Chuẩn bị nền tảng hội nhập quốc tế thông qua đào tạo song ngữ, giáo dục STEM, ICT và hoạt động ngoại khóa theo chuẩn quốc tế.
- Xây dựng nhân cách sống nhân văn và mục tiêu cá nhân rõ ràng, giúp học sinh trưởng thành làm công dân toàn cầu, có trách nhiệm và biết cống hiến.
Chân dung học sinh Phenikaa School
Hiểu rõ khái niệm “trường dân lập là gì” giúp phụ huynh có thêm cơ sở khi lựa chọn môi trường học tập cho con. Không có mô hình nào là tối ưu tuyệt đối, điều quan trọng là chọn đúng ngôi trường phù hợp với năng lực, điều kiện và định hướng phát triển lâu dài của mỗi học sinh.
Thông tin liên hệ:
- Địa chỉ: Số 8 đường Tu Hoàng, phường Xuân Phương, Hà Nội
- Hotline: 086 992 7887 – (024)710 057 89
- Email: [email protected]
- Website: phenikaa.edu.vn
Fanpage: https://www.facebook.com/truongphothongliencapphenikaa
