Cấp 3 nên học trường công hay tư? Lựa chọn nào phù hợp nhất

Cấp 3 là giai đoạn quan trọng quyết định học tập sau phổ thông và định hướng nghề nghiệp của mỗi học sinh. Một trong những câu hỏi khiến nhiều phụ huynh và học sinh băn khoăn nhất là: Cấp 3 nên học trường công hay tư? Lựa chọn nào mới thực sự phù hợp với nhu cầu và định hướng của học sinh? Hãy cùng phân tích chi tiết để đưa ra quyết định đúng đắn nhất!

Đặc điểm của trường THPT công lập và THPT tư thục

Theo điều 47 Luật giáo dục 2019 quy định khái niệm trường công lập và trường tư thục như sau: 

• Trường công lập: Là trường do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu.
• Trường tư thục (tên gọi khác: trường dân lập, trường ngoài công lập): Là trường nhà đầu tư trong nước hoặc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư và đảm bảo điều kiện hoạt động.

Dưới đây là bảng so sánh trường cấp 3 công lập và trường cấp 3 tư thục: 

Tiêu chí	Trường cấp 3 công lập	Trường cấp 3 tư thục
Chương trình học	Chương trình giáo dục phổ thông của Bộ GD&ĐT	Linh hoạt, có thể kết hợp chương trình quốc tế hoặc đổi mới phương pháp giảng dạy
Học phí	300.000 – 6.570.000 VND/tháng	2.000.000 – 30.000.000 VND/tháng
Phương thức tuyển sinh	Thi tuyển	Xét tuyển hoặc thi tuyển hoặc kiểm tra/phỏng vấn đầu vào
Cơ sở vật chất	Cơ bản, không đồng bộ tại tất cả các trường	Hiện đại, tiện nghi
Phương pháp giảng dạy	Truyền thống, chủ yếu truyền tải lý thuyết trong sách giáo khoa, ít thực hành	Tập trung vào thực hành, áp dụng nhiều phương pháp giáo dục mới theo tiêu chuẩn quốc tế
Hoạt động ngoại khóa	Ít đa dạng, thường chỉ tổ chức hoạt động ngoại khóa vào các dịp Lễ (20/11, 22/12…)	Đa dạng, thường bao gồm câu lạc bộ, hội thảo hướng nghiệp, tham quan đại học/doanh nghiệp…
Môi trường học tập	Tập trung vào các giá trị truyền thống	Truyền tải giá trị truyền thống và tư duy toàn cầu
Mục tiêu đầu ra	Hướng đến kỳ thi tuyển sinh Đại học trong nước	Tham gia kỳ thi tuyển sinh Đại học trong nước, Đại học quốc tế/tư thục, du học
Dịch vụ học đường	Cơ bản, chất lượng không đồng đều giữa các trường	Chất lượng cao, bao gồm dịch vụ bán trú, đưa đón, y tế, tư vấn tâm lý
Hoạt động hướng nghiệp	Cơ bản, thường chỉ định hướng khối học	Đa dạng, tổ chức nhiều hội thảo hướng nghiệp, chuyến đi thực tế đến các trường Đại học/doanh nghiệp
Trải nghiệm thực tế doanh nghiệp	Chỉ được thực hiện tại một số ít trường, hoạt động không đa dạng	Học sinh thường được tham quan doanh nghiệp để có trải nghiệm thực tế

Đánh giá 2 mô hình dựa trên SWOT

SWOT là một phương pháp phân tích chiến lược được sử dụng để đánh giá Điểm mạnh (Strengths), Điểm yếu (Weaknesses), Cơ hội (Opportunities) và Thách thức (Threats). 

Ưu điểm & Cơ hội

Để hiểu rõ hơn về lợi ích khi học tại trường cấp 3 công lập và tư thục, hãy cùng xem xét bảng phân tích dưới đây về ưu điểm và cơ hội của mỗi loại hình trường học. Những yếu tố này có thể giúp phụ huynh và học sinh đưa ra quyết định phù hợp nhất với nhu cầu và định hướng học tập.

Mô hình trường	Trường cấp 3 công lập	Trường cấp 3 tư thục
Ưu điểm	Học phí thấp do được nhà nước trợ giá. Chương trình học chuẩn theo quy định của Bộ GD&ĐT, đảm bảo tính hệ thống và thống nhất trên cả nước.	Cơ sở vật chất hiện đại, trang thiết bị và không gian học tập tiện nghi. Chương trình học linh hoạt, kết hợp chương trình quốc gia và quốc tế. Phương pháp giảng dạy tiên tiến, tập trung vào học sinh, chú trọng thực hành và kỹ năng mềm. Hoạt động ngoại khóa đa dạng, nhiều câu lạc bộ và sự kiện giúp học sinh phát triển toàn diện.
Cơ hội	Nhận hỗ trợ học phí và học bổng từ Nhà nước cho học sinh giỏi hoặc có hoàn cảnh khó khăn. Cơ hội trúng tuyển Đại học Công lập cao, có cơ hội tuyển thẳng nếu đạt giải Quốc gia.	Nhận song bằng (Việt Nam & Quốc tế), có thể tham gia các dự án trao đổi sinh để du học ngay khi còn học Phổ thông Cơ hội học tập rộng mở sau Phổ thông, có thể dự tuyển Đại học Công lập, Đại học Quốc tế trong nước hoặc du học.

Nhược điểm & Thách thức

Bên cạnh những ưu điểm và cơ hội, các trường cấp 3 công lập và tư thục cũng phải đối mặt với nhiều nhược điểm và thách thức riêng. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết để giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Mô hình trường	Trường cấp 3 công lập	Trường cấp 3 tư thục
Nhược điểm	Cơ sở vật chất hạn chế, không đồng đều ở tất cả các trường. Phương pháp giảng dạy truyền thống, chủ yếu thiên về lý thuyết, ít chú trọng thực hành và phát triển kỹ năng mềm. Sĩ số lớp đông, gây khó khăn khi giảng dạy cá nhân hóa.	Học phí cao hơn trường Công lập. Chất lượng giảng dạy và cơ sở vật chất phụ thuộc vào nguồn vốn tư nhân.
Thách thức	Chính sách cải cách giáo dục có thể gây khó khăn trong thích ứng. Cạnh tranh tuyển sinh cao, đặc biệt tại trường chuyên và trường công lập chất lượng cao.	Chất lượng không đồng đều, một số trường tư thục nhỏ chưa đảm bảo được chất lượng giáo dục và đội ngũ giáo viên.

Kết luận cấp 3 nên học trường công hay tư? 

Việc lựa chọn học trường công lập hay tư thục phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu học tập của học sinh và điều kiện tài chính của gia đình. Mỗi mô hình trường học đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, do đó, phụ huynh cần cân nhắc kỹ lưỡng để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho con em mình.

Trường công lập sẽ là lựa chọn lý tưởng cho những học sinh có định hướng thi đại học và mong muốn học tập trong môi trường kỷ luật, chuẩn mực và có mức học phí thấp. Ngoài ra, chương trình học chuẩn của Bộ GD&ĐT cũng giúp học sinh có nền tảng kiến thức vững chắc và đồng đều.

Trong khi đó, trường tư thục lại là sự lựa chọn hoàn hảo cho những gia đình sẵn sàng chi trả mức học phí cao hơn để con có cơ hội tiếp cận với cơ sở vật chất hiện đại, phương pháp giáo dục tiên tiến và các chương trình học quốc tế. Những học sinh có định hướng du học hoặc mong muốn phát triển toàn diện về kỹ năng mềm, ngoại ngữ và trải nghiệm thực tế cũng sẽ phù hợp hơn với môi trường này.

Phụ huynh có nhu cầu cho con học cấp 3 tại trường tư thục có thể tìm hiểu Phenikaa School – Trường học hạnh phúc, thỏa sức sáng tạo. Học tập tại Phenikaa School, học sinh cấp 3 sau tốt nghiệp có thể: 

• Học tập chủ động, vững kiến thức, kỹ năng để sẵn sàng chuyển tiếp lên bậc đại học và hội nhập quốc tế.
• Phát triển tư duy liên môn/ngành, kỹ năng nghiên cứu khoa học, kỹ năng giải quyết vấn đề phức tạp, làm dự án cá nhân và theo nhóm.
• Sử dụng thành thạo công nghệ thông tin (Office 365, Autodesk) trong hoạt động học tập, có thể tham gia thi lấy các chứng chỉ tin học MOS, có nền tảng cơ bản về khoa học máy tính.
• Tiếng Anh giao tiếp tự nhiên (B2/C1), nền tảng Tiếng Anh chuyên ngành Toán và Khoa học (đối với Hệ Song ngữ).
• Đối với năng lực STEM, học sinh THPT được học cách suy nghĩ và trải nghiệm như một kỹ sư, học cách trở thành những người giải quyết vấn đề hiệu quả và cao hơn, là hướng tới việc giải quyết những thách thức toàn cầu. Đặc biệt tại cấp THPT, các lĩnh vực và nghề nghiệp STEM được chú trọng để làm rõ giáo dục STEM liên quan đến nguyện vọng nghề nghiệp tương lai học sinh.
• Định hướng được nghề nghiệp và ngành học phù hợp với khả năng và mong muốn.
• Trang bị kiến thức về kinh tế, quản lý tài chính và khởi nghiệp.
• Chuẩn bị hành trang xin học tại cấp học cao hơn: hồ sơ xin học, hồ sơ xin học bổng, thi các chứng chỉ IELTS/ ACT/ SAT.
• Đủ điều kiện xét tuyển khi đăng kí vào trường Đại học Phenikaa và các trường đại học trong nước. 

Đặc biệt, khi đăng ký ứng tuyển hệ Chất lượng cao và hệ Tiêu chuẩn Phenikaa School trước ngày 30/04/2025, học sinh sẽ nhận được ưu đãi học phí lên đến 5% và nhiều ưu đãi khác. Khám phá ngay tại https://phenikaa.edu.vn/. 

Một số câu hỏi thường gặp khác?

Khi đứng trước quyết định chọn học trường công lập hay tư thục, không ít phụ huynh và học sinh vẫn còn nhiều thắc mắc cần được giải đáp. Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và toàn diện hơn trước khi đưa ra lựa chọn cuối cùng.

Trường công và trường tư, trường nào có chất lượng tốt hơn?

Chất lượng của trường công lập và tư thục thực tế phụ thuộc vào nhiều yếu tố như đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, phương pháp giảng dạy và chương trình học. 

Trường công thường có lợi thế về chương trình học chuẩn và chi phí thấp, trong khi trường tư lại nổi bật với phương pháp dạy hiện đại, cơ sở vật chất tốt và sự linh hoạt trong chương trình học. Do đó, khó có thể khẳng định trường nào tốt hơn hoàn toàn — điều này phụ thuộc vào nhu cầu và mục tiêu học tập của mỗi học sinh.

Rào cản khi chuyển từ trường công sang trường tư là gì?

Việc chuyển từ trường công lập sang tư thục có thể gặp một số rào cản như:

• Học phí cao hơn: Các trường tư thục thường có mức học phí gấp nhiều lần so với trường công.
• Khác biệt về phương pháp học: Học sinh có thể mất thời gian để làm quen với cách học chú trọng thực hành, thảo luận và phát triển kỹ năng tại trường tư.
• Áp lực từ chương trình song ngữ: Nhiều trường tư có chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh hoặc kết hợp quốc tế, đòi hỏi học sinh có khả năng ngoại ngữ tốt.

Rào cản khi chuyển từ trường tư sang trường công là gì?  

Ngược lại, khi chuyển từ trường tư thục sang công lập, học sinh có thể đối mặt với những khó khăn như:

• Áp lực thi cử: Các trường công lập có chương trình học nặng về lý thuyết và yêu cầu cao về thành tích thi cử.
• Khác biệt về phương pháp dạy: Học sinh có thể cảm thấy gò bó khi phải chuyển từ môi trường học linh hoạt của trường tư sang cách dạy truyền thống, ít thực hành của trường công.
• Sĩ số lớp đông: Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu và sự chú ý của học sinh trong quá trình học.

Hy vọng với loạt thông tin được đề cập trong bài viết, quý phụ huynh và học sinh có thể tìm ra câu trả lời phù hợp cho câu hỏi “Cấp 3 nên học trường công hay tư?”. Việc chọn học trường công lập hay tư thục trong giai đoạn cấp 3 phụ thuộc rất nhiều vào định hướng học tập, khả năng tài chính và mong muốn phát triển toàn diện của học sinh và phụ huynh. Nếu có thêm thắc mắc cần tư vấn, phụ huynh có thể liên hệ Phenikaa School qua thông liên hệ sau: 

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 8 đường Tu Hoàng, phường Phương Canh, Nam Từ Liêm, Hà Nội
• Hotline: 086 992 7887 – (024) 335 455 66
• Email: [email protected] 
• Website: https://phenikaa.edu.vn 
• Fanpage: https://www.facebook.com/truongphothongliencapphenikaa